Ang Ilustrasyon ng napakalawak na bahagi ng mundo ng Internet na kung saan binubuo ito ng surface web, deep web at dark web. | Photo credits: Flickr.
Marahil may ilan na sa ating nakakaalam patungkol sa tinatawag na “Deep Web” at “Dark Web” at may ilan ding hindi pa nakakaalam ng ganitong bagay. Ang binabasa niyo ngayon sa aking artikulo ay kasama sa Surface Web na kung saan binubuo ito ng mga public websites na nasa main domain ng internet. Napakaliit lamang na porsyento ito sa loob ng Internet. Kapag nag-browse ka sa Internet, makikita mo ang daan-daang mga websites na kasama sa Surface Web (hal., Google, Facebook, Tiktok, YouTube, Instagram, Reddit, Wikipedia atbp) na kadalasan nating kilalang puntahan.
Pero hindi lamang diyan nagtatapos ang mundo ng Internet. Ang mga nasa Surface Web ay kalahati pa lamang ng mga websites na kaya nating puntahan. Ibig sabihin, mayroon pang ibang dako sa Internet na nakatago sa mata ng publiko at di lamang napapansin o nalalaman ng mga tao — ito ang dako ng ‘deep web’ at ‘dark web’. Anu-ano nga ba ito?
Ano ang Deep Web?
Ang salitang “deep web” ay isang umbrella term para sa mga bahagi ng Internet na hindi maaring mapasok ng taong gumagamit ng standard search engines na nasa Surface Web. Ang ‘deep web’ o ‘dark web’ ay ibang-iba sa Surface Web. Ano ba ang mayroon sa deep web?
Ang mga laman ng deep web ay nagkakaiba-iba at napakalawak kung tutuusin. Marami itong mga pages, at sites na hindi naka-index sa anumang Standard Search Engines (Google, Yahoo, Bing, atbp), paywalled sites, private databeses at sa dark web (Magkaiba po ang ‘dark web’ sa ‘deep web’. Atin iyang hihimayin mamaya).
Karagdagan pa, ang bawat search engine ay gumagamit ng bots para igapang ang web at magdagdag ng bagong content na kanilang hinahanap sa index ng search engine.
Ang itinatagong lihim ng Deep Web
Walang nakakaalam kung gaano kalaki o kalawak ang deep web pero may mga dalubhasang nagtatantiya na maaaring humigit kumulang sa 1% ng lahat ng laman ng deep web ang pwedeng mapasok sa Internet. Ang mga nasa Surface Web ay ang mga websites na mayroong “searchable contents” samantalang kabaliktaran naman ito sa deep web at dark web. Ano ang nakatagong lihim sa deep web?
Ang karamihan sa mga laman ng deep web ay lehitimo at natural lamang kagaya rin sa Surface Web. Naglalaman ang deep web ng mga email messages, chat messages, private content sa mga social media sites, electronic bank statements, electronic health records (EHR) at iba pang mga content na pwedeng mapasok sa alinmang bahagi ng Internet.
Ang anumang website na naka-paywall, tulad ng teksto ng mga artikulo ng balita o pang-edukasyon na site ng nilalaman na nangangailangan ng isang subscription, ay naharang din mula sa mga bot ng search engine. Ang mga site na may bayad para sa serbisyo tulad ng Netflix ay hindi rin kina-crawl ng mga bot.
Gaya ng nabanggit, ang deep web ay parte ng Internet na hindi na-iindex gamit ang mga regular na Browser (Google Chrome, Microsoft Edge, atbp). Ito ay mga Private Network na nagho-host ng mga private data, mga file, mga web pages na nakatago sa publiko. Ito ang mga impormasyong hindi dapat lumabas o isapubliko. Ang ganitong uri ng Internet ay mapapasok lang ng ilang napakasopistikadong browser at ilang private tools.
Ang TOR Browser ang isa sa mga pinakakilalang gamiting Browser pagdating sa deep web at dark web. Kaya umano nitong makapasok sa deep web. Ang mga gumagamit ng ganitong browser ay nakakapagtago ng kanilang tunay na pagkakakilanlan (anonymity). Dito ini-encypt ang internet traffic upang maprotektahan ang privacy ng user. Ito rin ay may kakayahang komunekta o mag-index ng deep web links, habang naililihim ang pagkakakilanlan. Sa kabila ng maaaring gawin ng Tor Browser, hindi ibig sabihin nito na ligtas na agad ang taong gumagamit nito sa pag-dive sa deep web. Bakit?
Maaari pa ring tablan ng kahit anong cyber attack, data stealing, at iba pa ang user dahil mayroong mga programming at hacking tools ang mga hackers para i-track pa rin ang aktibidad ng gumagamit. Kung kaya, dapat talagang mag-ingat ang gustong pumasok sa deep web.
Para sa lubos na kaligtasan ng may lakas-loob na pumasok sa deep web at dark web, inirerekomenda ng ilang eksperto ang paggamit ng virtual private network o VPN — ang isa sa pinakakailangang gamitin sa pagbo-browse ng Deep Web. Ginagamit ito upang maproktehan ang ating mga device laban sa mga hacker. Ito ay nagbibigay ng pribadong koneksyon sa tuwing magkokonekta sa internet at itinatago ang IP address ng ating device upang hindi mapasok ng mga nagtatangka na subaybayan ang ating mga ginagawa sa internet at hindi makuha ng mga site na ating pinapasok ang ating mga personal na impormasyon.
Ano ang dark web?
Ang dark web ay ibang karanasan. Ito ay isang mas binabantayang subspace ng deep web, na nagho-host ng mga naka-encrypt na website para sa mga user nito. Gayunpaman, maa-access lang ang mga site na ito sa pamamagitan ng ilang partikular na web browser (kagaya ng Tor Browser). Ginagamit ng ilang tao ang naka-encrypt na espasyong ito para makatulong na protektahan ang kanilang pagkakakilanlan at online privacy, ngunit gustong gamitin ng ibang mga hacker ang mga feature na ito para magsagawa ng mga ilegal na aktibidad. Ang makulimlim na pakikitungo na ito ang nagbibigay sa dark web ng marumi at mapanganib na reputasyon nito.
Narito ang ilang krimen na maaari mong maranasan habang nagna-navigate sa dark web:
— Mga video na may lamang karahasan
— Pag-trafficking ng armas
— Pagtutulak ng droga
— Mga ilegal na pornograpiya (hal., child pornography at ilan pang human trafficking)
— Mga scam sa Cryptocurrency
— NFT scam
— Mga phishing scam
— Espionage
— Pagbebenta ng mga ninakaw na kredensyal at data
Siyempre, hindi lang ginagamit ang dark web para sa mga layuning kriminal. Ilang tao ang nagla-log in dito para itago ang kanilang online na aktibidad mula sa mga gobyerno, lalo na sa mga nagse-censor sa internet o may kasaysayan ng pagkulong sa mga dissidente. Maaaring gamitin ng mga mamamahayag ang dark web para makipag-ugnayan sa mga kumpidensyal na mapagkukunan.
Latest Posts
- Presidential Debate Highlights: Donald Trump vs. Joe Biden |
- China dams release water, submerging more cities and flooding more streets |
- Terror attack in Dagestan, Russia kills police, priest and destroyed churches and synagogues |
- Why is Jesus an “Archangel”, not God Almighty himself? |
- Terrorist weapon supplier killed in Lebanon strike, Israel reports |
Jason Jeth Newshub 